ඊස්වරන් රත්නම්
මෙරට බන්ධනාගාරවල ඇති වන අවාසනාවන්ත තත්ත්වයන්ට ප්‍රධාන වශයෙන් බන්ධනාගාර තදබදය හමුවේ රැදවියන් මුහුණ දෙන නොයෙක් මානසික සංකුලතා හේතු වන බව ශ්‍රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව විසින් කරන ලද අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී ඇත.
සිරකරුවන්ගේ ප්‍රතිකාර හා තත්වයන් පිළිබඳ පළමු ජාතික අධ්‍යයනය 2018 පෙබරවාරි සිට 2020 ජනවාරි දක්වා පවත්වන ලදී. පුද්ගලයන් තිස් තුන්දෙනෙකුගෙන් යුත් කණ්ඩායමක් සමඟ මෙම අධ්‍යයනය සිදු කර ඇත. බන්ධනාගාර දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ බන්ධනාගාර විස්සක් පරීක්ෂා කිරීමෙන් ප්‍රශ්නාවලියක් සහ සිරකරුවන්ට සහ බන්ධනාගාර නිලධාරීන් තුන්දහසකට වැඩි පිරිසක්ට යොමු කරමුන් සිදුකල සම්මුඛ සාකච්ඡාවන්ගෙන් එක්රැස් කල දත්ත පදනම් කරගෙන සකස් කර ඇත.
එමෙන්ම බන්ධනාගාර මූලස්ථානයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරීන් සහ එවකට අධිකරණ හා බන්ධනාගාර ප්‍රතිසංස්කරණ අමාත්‍ය නීතිපති ඇතුළු ප්‍රධාන රාජ්‍ය නිලධාරීන් සමඟ සම්මුඛ සාකච්ඡා පැවැත්වා ඇත. මෙම අධ්‍යයනයෙන් හෙළි වී ඇත්තේ බන්ධනාගාර වල පවත්නා තදබදය වැඩිවීම හේතුවෙන් සිරකරුවන්ගේ අවශ්‍යතා සපුරාලීමට සනීපාරක්ෂක පහසුකම් සහ ජල සැපයුම් ප්‍රමාණවත් නොවන බවය.
රාත්‍රියේදී සිරකරුවන් ඔවුන්ගේ සිරකුටිවල සිර කර ඇති අතර සිරකුටියෙන් පිටත ඇති වැසිකිළියටවත් යාමට ඔවුන්ට අවසර නොමැති බවත් ඊට පිළියමක් ලෙස සිරකරුවන් බෑග් හෝ බාල්දි භාවිතා කරන බවත් එම අධ්‍යනයෙන් පවසා ඇත.
“අපට රාත්‍රියේදී මළ මූත්‍රා කිරීමට අවශ්‍ය නම්, අපි ඊට බෑගයක් උපයෝගී කරගෙන බෑගය ගැට ගසනවා. උදේට අපි එය වැසිකිළියට විසි කරනවා. මුළු රැයම එහි දුගද දරාගත යුතුයි. මුල් කාලයේ මගේ කාමරයේ එකොළොස් දෙනෙක් සිටියා. ”යනුවෙන් වැලිකඩ බන්ධනාගාරයේ සිරකරුවෙක් පවසා ඇත.
සනීපාරක්ෂාව හා සනීපාරක්ෂාව දුර්වල වීම නිසා මීයන් සහ මදුරුවන් වැනි පළිබෝධකයන් විශාල ප්‍රමාණයක් බන්ධනාගාරවල දක්නට ලැබේ. සිරගෙදර දී පිරිනමන ලද ආහාර රසවත් නොවන අතර ඇතැම් විට නරක් වූ බව නිරීක්ෂණය විය. වැලිකඩ බන්ධනාගාරය හැර වෙනත් බන්ධනාගාරයක දුරකථන පහසුකම් නොමැති නිසා සිරකරුවන්ට ඔවුන්ගේ පවුල් හා නීති නියෝජිතයන් සමඟ සම්බන්ධතා පවත්වා ගත නොහැක. සිරකරුවන් සියදිවි නසාගැනීමේ සිතුවිලි ඇති බව පිළිගෙන ඇති අතර ස්වයං-හානියක් කිරීමේ ප්‍රවණතාවයක් පෙන්නුම් කරයි. යනුවෙන් මෙම අධ්‍යනයේ දක්වා ඇත.
එමෙන්ම සිරගත වීම අපකීර්තියට ලක්වන කරුණක් බවද නැවත සමාජයට ඒකාබද්ධ වීමට නොහැකි වීම ද සිරකරුවන් නැවත සමාජයට ගිය විට සමාජයෙන් ඇති වන ප්‍රශ්න හමුවේද මෙලෙස මානසික සංකුලතා ඇති වන බව ඔවුන් මෙම අධ්‍යනයෙන් පෙන්වා දී තිබේ.
(Courtesy Daily Mirror)
